Voeten Op De Grond

Leestijd: 20 minuten.

Over spiritualiteit, met beide voeten op de grond.

Door de jaren heen, heb ik een enorme fascinatie gekregen voor welke wegen wij allemaal bewandelen om maar zoveel mogelijk goedheid, geluk en zingeving te ervaren. Meestal met de intentie iets te willen verbeteren aan onszelf.

Spiritualiteit is dan een veel gebruikt thema. En terecht, iemand die zich verdiept in zijn eigen spiritualiteit is wat mij betreft niet een beter mens, maar wel een meer bewust mens. Meestal met als prettige bijwerking een set van nieuwe denkkaders om op een krachtige manier om te kunnen gaan met tegenslag, teleurstellingen en angsten.

Dat de meeste entrepreneurs naast geluk nu ook spiritualiteit hebben ontdekt als product, is wel te zien in het aanbod. Inmiddels zijn er zoveel spirituele beloftes daarbuiten; dat dit pad, of deze methode jouw spirituele ontdekking oneindig veel geluk zal geven, dat je met dit boek al jouw doelen kan bereiken of via deze training alle dromen zullen uitkomen. Tja, wie wil dat nou niet? Dat ondernemers alle zin en onzin uit de kast halen om jou te verleiden iets bij hen te kopen is niets nieuws, wel dat je tegenwoordig zen yoga kan doen met geiten of met bier.

 

Dat spiritualiteit tegenwoordig net zo hip is als geluk is een feit. Het is booming. Spiritualiteit wordt ook net als geluk enorm uitgemolken. Vooral de term ‘spiritueel bewust’ wordt in overvloed gebruikt. Niet dat ik daarop tegen ben, maar in een strikte betekenis wordt met spiritualiteit het bewustzijn aangeduid. Dus spiritueel bewust is dus twee keer bewust.

Trouwens, het woord bewust wordt ook door het bedrijfsleven enorm uitgeknepen. Het staat tegenwoordig zo’n beetje op elk levensmiddelenproduct en de dienstensector is er ook niet vies van. 

Spiritualiteit doet tegenwoordig ook aan social media. Je herkent ze wel, rustgevende foto’s met een spirituele tekst. Of vlogs waarbij een spiritueel bewuste persoon jou tips geeft. Niks mis mee, dat je aan de hand van deze teksten en tips een opbeurend gevoel krijgt of een fenomenaal inzicht. Maar dat spiritualiteit ook een gevaar kan vormen, wordt nauwelijks benoemd. “Natuurlijk niet Joeban, anders zou ik toch nooit dat boek of die e-workshop kopen aan het eind van die vlog!” Dusss……

Maar hoe kan het dan dat zoiets dat puur en goed aanvoelt toch nadelig zijn?

Dat komt omdat spiritualiteit neergezet wordt als een tool, een methode. Een manier om al jouw zorgen te overwinnen en te gaan leven in overvloed. Maar als je spiritualiteit gaat gebruiken om persoonlijke of emotionele zaken te vermijden of een zwak gevoel van eigenwaarde te ondersteunen, dan sla je de plank mis.

De gevaren die dan op de loer liggen zijn dat je je overdreven gaat onthechten, emotionele afstomping, sociale vervreemding, te grote druk op het positieve, woede fobie, overdreven tolerant zijn, geen grenzen kunnen aangeven, scheve ontwikkeling (cognitieve intelligentie ontwikkeld sneller dan emotionele en morele intelligentie), eindeloos oordelen over iemands negativiteit of schaduwkant, minderwaardig zijn over de eigen persoonlijke verhouding tot het spirituele, en waanbeelden hebben dat je bent aangekomen op een hoger bewustzijnsniveau.

In de psychologie wordt dit ook wel spirituele bypass genoemd. En refereert het aan het ontwijken van ongemakkelijke gevoelens, oude wonden, en fundamentele emotionele en psychologische behoeftes. Of zoals Robert Masters het verwoord; Er is sprake van spirituele bypass als spiritualiteit ons scheidt van de dingen die er echt toe doen.

De afgelopen paar jaar kreeg ik steeds vaker coachvragen, vooral van twintigers, waarbij spiritualiteit het hoofdonderwerp was. Het dwong mij mijn eigen spirituele ervaringen nog eens uit te diepen en ik ben er toen achter gekomen dat spiritualiteit wel degelijk schaduw aspecten kent. Deze zelfstudie en mijn bevindingen tijdens de vele coachsessies, hebben bij mij spirituele zaken aan het licht gebracht die mensen doen, maar die eigenlijk daarmee hun groeiproces saboteren.

Ik ben er niet op uit om spiritualiteit te veroordelen, maar mijn doel van dit artikel is wel om het niveau van (zelf)bewustzijn te verhogen, om uiteindelijk bij te dragen aan een ontwikkeling naar een eerlijke, bekrachtigende en toepasbare spiritualiteit.

Oftewel, spiritualiteit met beide voeten op de grond. In willekeurige volgorde de 7 inzichten van mijn zelfstudie:

1. Deelnemen aan spirituele activiteiten om jezelf beter te voelen ten opzichte van anderen.

Dit is waarschijnlijk de meest voorkomende en meest indringende schaduwkant van spiritualiteit. Het kent vele vormen. Sommige mensen voelen zich superieur omdat ze Alan Watts lezen. Of luisteren naar Marianne Williamson. Of elke ochtend aan yoga doen. Of zijn gestopt met tv kijken. Of alleen maar een veganistisch dieet volgen. Of kristallen gebruiken. Of mediteren. Of geestverruimende middelen gebruiken. Of altijd op de fiets naar kantoor gaan.

Ik zeg dus niet dat het deelnemen aan deze activiteiten waardeloos of nutteloos is. Ik hou van Alan Watts, ik respecteer elke vorm van dieet, en ik weet uit eigen ervaring dat meditatie een enorme bijdrage kan zijn. Wat ik wel zeg is dat het zeer eenvoudig is dat jouw spirituele ideeën en oefeningen de basis kunnen vormen voor een ego valkuil - je gelooft namelijk dat je zo veel beter en meer verlicht bent dan alle ‘gewone’ mensen, omdat jij al deze dingen doet. Uiteindelijk is deze houding naar spiritualiteit niet beter dan geloven dat je beter bent dan iedereen omdat je VVD stemt of voor Ajax bent.

Deze gewoonte belemmert wat mij betreft elke vorm van spiritualiteit omdat het focust op het ophemelen van jezelf, in plaats van dat je bezig bent met het onderhouden van je innerlijke connectie. En je connecties naar buiten, je relaties met de mensen om je heen en daarbuiten.

2. Het aangaan van nieuwe hobby’s, interesses en overtuigingen omdat ze simpelweg behoren tot de nieuwste ‘spirituele’ trends.

Wij mensen hebben nou eenmaal de behoefte om ergens bij te willen horen. Zo vormen we allerlei groepjes om te voldoen aan dit gevoel. Spiritualiteit is een van die dingen waarbij mensen allerlei groepjes vormen. Dit is in eerste instantie vaak een goed bedoelt idee, maar het heeft ook een schaduwkant.

Voor veel mensen is spiritualiteit meer dan alleen maar een hip ding. Ze hebben het idee dat ze op de spirituele trein moeten springen om vervolgens aan yoga te gaan doen, het dragen van New Age kleding, naar festivals te gaan, het drinken van ayahuasca, etc., en ze vertellen zichzelf dat dit hun spiritueel maakt. Deze ‘spirituele wannabe’s’ verdunnen de betekenis van echt spiritueel onderzoek, beschouwingen, ervaringen en realisaties. Vaak gebruiken ze spiritualiteit als reden om zich superieur te voelen ten opzichte van anderen.

3. Spiritualiteit gebruiken als rechtvaardiging om geen verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen acties.

De essentie van dit punt is dat het heel erg makkelijk is om spirituele mantra’s of ideeën om te zetten in rechtvaardigingen om onverantwoordelijk en onbetrouwbaar te zijn.

“Het is wat het is.” Of “het universum heeft het zo bedoelt.” Of “alles gebeurt om een reden” kunnen allemaal aanleidingen zijn om uiteindelijk niets te doen of om het eigen gedrag nooit te onderzoeken. Of de bovengenoemde uitspraken op waarheid berusten vind ik niet belangrijk. Maar als je consequent te laat bent, je persoonlijke relaties verwaarloost en je huisgenoten niet op je kunnen rekenen of je de huur wel op tijd betaalt, dan wordt het wellicht tijd om te stoppen om tegen jezelf te zeggen dat ‘realiteit een illusie is.’

Een ander punt dat ik ook vaak gezien heb tijdens mijn coaching sessies is dat als iemand problemen heeft met het gedrag van de spiritueel bewuste persoon, er vaak gedacht wordt door die persoon dat de ander ‘niet de beleving/ervaring waardeert of begrijpt’ of ‘nog op spiritueel vlak moet groeien.’ Dat elk mens een eigen groei en leerproces heeft is soms moeilijk te erkennen. Het is ook moeilijk te erkennen wanneer je lomp, egoïstisch of ondoordachte uitspraken doet, zeker als de ander daar de dupe van wordt.

4. Heel erg de nadruk leggen op ‘positiviteit’ om te voorkomen dat je kijkt naar de werkelijke impact (problemen) van je leven en die van de wereld.

De "positiviteit" -beweging is de afgelopen jaren in de westerse cultuur ontploft. Het internet is overvol van schijnbaar eindeloze memes en artikelen die dezelfde onbezonnen boodschappen herhalen: "Denk positieve gedachten!" "Wees gewoon positief!" "Richt je niet op het negatieve!"

Hoewel er zeker waarde is in het cultiveren van dankbaarheid voor de vele wonderen van de menselijke ervaring, lijkt deze beweging iets kritisch over het hoofd te zien: de donkere aspecten van het leven verdwijnen niet, simpelweg omdat ze worden genegeerd. Veel problemen in onze individuele levens en op wereldschaal lijken zelfs alleen maar te verergeren of complexer te worden wanneer ze worden genegeerd. Op dezelfde manier dat het absurd lijkt om een heroïneverslaafde de uitdrukking "Denk gewoon positief!" Te bieden als een oplossing voor hun probleem, is het absurd om te geloven dat positief denken een oplossing biedt voor grote mondiale problemen zoals klimaatverandering. , armoede, industriële landbouw en existentiële risico's.

Dit wil niet zeggen dat we de problemen van de wereld op onze schouders moeten nemen en ons er voortdurend schuldig over moeten voelen. Het is gezond om te erkennen en zich optimistisch te voelen over het feit dat op veel belangrijke manieren de wereld beter wordt. We moeten echter dat optimisme in evenwicht brengen met de bereidheid om echte problemen in ons persoonlijk leven, onze gemeenschappen, onze wereld onder ogen te zien.

5. Verdring onaangename emoties die niet passen in hun 'spirituele' zelfverhaal.

"Ik sta stevig in mijn schoenen en ik kan onmogelijk depressief, eenzaam of bang of angstig zijn. Ik hou te veel van het leven. Ik ben te goed getraind om dat toch te laten gebeuren. "

In mijn eerste jaren als coach dacht ik dat ik een manier had ontwikkeld om chill te zijn. Het vermogen om “go with the flow” te zijn. Maar al snel kwam ik erachter dat ik helemaal niet een of andere Zenmeester was. Of liever gezegd, ik realiseerde me dat het vermogen van “go with the flow” en alles accepteren van wat er gebeurt als oneindig waardevol te zien, eigenlijk betekende dat ik moest accepteren dat ik me gewoon af en toe een zak stront voelde en heel eenzaam mijn werk moest doen.

Het is gemakkelijk om jezelf te misleiden door te geloven dat spiritualiteit het leven laat lijken alsof het eindeloos op een wolk drijft, maar in de praktijk is dit niet het geval. Het leven is nog steeds vol lijden en om echt te kunnen groeien en leren van onze ervaring, moeten we eerlijk zijn tegen onszelf over wat we voelen en onszelf het volledig laten voelen. In mijn geval, mijn verlangen om altijd "Zen" te zijn, "mee te gaan met de stroom", en een beeld van innerlijke vrede naar mezelf en anderen te projecteren, belette mij de waarheid van verschillende situaties/ ervaringen te zien en verantwoordelijkheid te nemen voor het omgaan met hen.

6. Een oordeel hebben over als een ander woede wil uiten, zelfs wanneer dat nodig is.

Dit is een van de eerste patronen die ik bij mezelf heb opgemerkt tijdens het uitdiepen van mijn eigen spirituele ervaringen. Ik realiseerde me dat wanneer mensen boos waren, mijn eerste reactie vaak iets weg had van: “Boos worden helpt niet.” Of “ik denk dat we minder problemen zouden hebben als je kalm bleef.” En tegelijkertijd dacht ik: “Waren ze maar meer bewust, dan hadden we dit drama niet.”

Een van de eerste quotes die ik tegen kwam op mijn spirituele pad was: “Boos worden is als het vastpakken van een stuk hete kolen met de intentie om het naar de ander te gooien. Jij bent degene die je brandt.” Een uitspraak die overigens niet van Buddha is, zoals veel mensen denken, maar afkomstig is van Buddhaghosa, een vertaler binnen het Boeddhisme uit de 5^de eeuw. De kern van deze uitspraak is, we moeten niet vasthouden aan woede; we moeten het voelen, zo nodig uiten en daarna loslaten. Echter, iemand die nog een leek is in spiritualiteit zou het kunnen opvatten als dat woede, in welke vorm dan ook, een teken is van onverstandigheid. Boosheid is een natuurlijke menselijke emotie en is een volkomen terecht antwoord in veel situaties. Vaak is woede een aanwijzing dat de relatie met jezelf of anderen opnieuw moet worden afgestemd.

Ironisch genoeg onderdrukken veel spirituele mensen alle ‘niet-spirituele’ emoties en houden ze kunstmatig alle ‘spirituele’ emoties, zoals compassie, vriendelijkheid en evenwichtigheid hoog. Dit leidt uiteindelijk tot een verlies in je authenticiteit. Men streeft ernaar om zichzelf continue te presenteren als kalm, rustig, aardig, zacht en in een eeuwige staat van vrede, maar uiteindelijk eindigt men met een groot masker op.

7. Voel diepe afkeer en zelfhaat wanneer je wordt geconfronteerd met je schaduwkant.

Wanneer je geïnteresseerd raakt in spiritualiteit, is het gemakkelijk om mensen zoals de Boeddha of de Dalai Lama te verafgoden en te geloven dat deze mensen perfecte mensen zijn die altijd handelen met volledig bewustzijn en mededogen. In werkelijkheid is dit vrijwel zeker niet het geval. Zelfs als het waar is dat sommige mensen een niveau van realisatie bereiken waarbij ze de 'juiste actie' in alle omstandigheden handhaven, moeten we erkennen dat zoiets gereserveerd is voor de weinigen. Persoonlijk vermoed ik dat zoiets niet bestaat.

De mens is per definitie feilbaar. We maken allemaal fouten. C’est la Vie. Het is vrijwel onmogelijk om als volwassen een paar weken door te komen zonder een paar blunders te maken, ook al zijn ze klein. In de loop van de jaren zullen er grote fouten worden gemaakt. Het overkomt ons allemaal, en het is oké. Vergeef jezelf. Het enige dat je kunt doen, is leren van je fouten en ernaar streven om het in de toekomst beter te doen.

Paradoxaal genoeg kan de schijnbaar spirituele les van zelfvergeving vooral moeilijk te internaliseren zijn voor mensen die geïnteresseerd zijn in spiritualiteit. Spirituele leringen kunnen iemand met stratosferisch hoge idealen achterlaten die resulteren in immense schuldgevoelens en zelfhaat wanneer men zich niet aan die normen houdt. Dit is een belangrijke reden waarom het zo gebruikelijk is dat spirituele mensen verantwoordelijkheid afwijzen - omdat eerlijk zijn over hun tekortkomingen te pijnlijk zou zijn. Ironisch genoeg moeten we eerlijk zijn tegenover onszelf over onze fouten om ervan te leren en te groeien naar meer zelfbewuste, meedogende versies van onszelf. Onthoud alleen: je bent maar een mens. Het is prima om fouten te maken. Het is echt goed. Maar geef jezelf toe wanneer je een fout hebt gemaakt en leer ervan.

We zijn allemaal aan het leren ...

Ik denk dat om de verschillende onderling verbonden mondiale spirituele bewegingen maximaal effectief en nuttig te maken, ze hun schaduwaspecten moeten aanpakken.

In dit artikel heb ik geprobeerd enkele van de blinde vlekken te verlichten die in de spirituele gemeenschap overheersend lijken te zijn. Zoals ik al zei, waren de meeste items die ik besprak op een bepaald moment op mij van toepassing. Het is beslist gemakkelijk om in een aantal valkuilen van spiritualiteit te vallen en verschillende beperkende overtuigingen en gedragingen te koesteren terwijl je je voelt alsof je een "hoger" niveau van bewustzijn bereikt hebt.

De les hier is dat groei en leren eindeloze processen zijn. Als je denkt dat je niets meer te leren hebt, saboteer je waarschijnlijk op een aantal manieren. Het kan heel moeilijk zijn om toe te geven dat je lange tijd verkeerd of misplaatst bent geweest, maar het alternatief is veel erger. Het alternatief is een soort spirituele en intellectuele dood - een toestand van eeuwigdurende stagnatie waarin men zich eindeloos misleidt door te denken dat men alle antwoorden heeft, dat men zijn uiteindelijke vorm heeft bereikt. In een snel veranderende wereld is voortdurend leren van het grootste belang.

Spiritualiteit is op zijn best een kracht die de mensheid kan helpen onze gemeenschappelijke identiteit als wezens met bewustzijn te realiseren, ecologisch bewustzijn te verwerven, zich verbonden te voelen met onze kosmos en de meest prangende kwesties van onze tijd aan te pakken met compassie, vindingrijkheid, gelijkmoedigheid en wat Einstein noemde, een 'heilige nieuwsgierigheid'.

Op zijn best is spiritualiteit een kracht die ons naar een meer harmonieuze, coöperatieve en duurzame toekomst drijft. Hier gaat het om het verfijnen van onze collectieve spiritualiteit en het co-creëren van een mooiere wereld.

 

Met de voeten op de grond, meebewegen met het leven.

 

Goed artikel? Deel het alstublieft.